کتاب زیست سلولی وملکولی لودیشهر كس به هر دلیلی مدت طولانی در تخت بماند، استخوان هایش بصورت مطلوب ساخته نخواهد شد. از طرف دیگر در اثر كمبود نور خورشید و كمبود ویتامینD بدن قادر به جذب كلسیم نخواهد بود. غالباً این افراد وقتی متوجه نارسائی می شوند كه می خواهند تخت را ترك كنند. با این استخوان های ضعیف بایستی انسان كاملاً مراقب باشد
. به اینگونه افراد توصیه می شود حتی المقدور درهرهفته سه مرتبه،هر بار یك پرس قارچ میل نمایند و بهتر است با شیر و یا محصولات لبنی خورده شود، چه پخته و چه خام بعنوان سالاد مصرف شود؛ قارچ به عنوان منبع ویتامینD و شیر، ماست و یا پنیر به عنوان منابع كلسیم ، سبب تقویت استخوان ها می شوند.
برای اینكه تمام مواد مغذی از موادغذائی به بهترین صورت جذب شوند، نیاز به ویتامین های گروهB می باشد
. قارچ یك دسته از این ویتامین های سوخت و ساز را تامین می كند. هر سلول در بدن ما به ویتامینB2 موجود در قارچ نیاز دارد تا بتواند انرژی كسب كند. برای اینكه انسان زود خسته و كم حوصله نشود، اعصاب هم نیاز به ویتامینB2 دارند. وظیفه بیوتین موجود در قارچ در سوخت و ساز بدن این است كه انرژی را آماده نگه می دارد و اسید فولیك در سوخت و ساز پروتئین و مواد اصلی ژن ها نقش مهمی را بازی می كند. خانم ها بطور متوسط 90% مقدار ویتامینB2 توصیه شده را دارا می باشند
و بندرت یك زن اسید فولیك را به اندازه لازم جذب می كند. بنابراین برای حل این مشكل بایستی خانمها در رژیم غذائی خود غالباً از قارچ استفاده كنند.
معمولاً قارچ را بایستی فقط بصورت پخته میل كرد. چونكه قارچ ها آلوده به موادی هستند كه فقط در اثر پختن از بین می روند. ولی قارچ هایی را كه در واحدهای صنعتی تولید می شوند، می توان بدون هیچ مشكلی پس از تمیز كردن مصرف كرد.
ساختار قارچ
ساختار اغلب قارچها از رشته‌ها و یا ریسه‌های نخی شکل به نام هیف تشکیل شده است. در قارچهای پست ، ریسه‌ها یا هیفها فاقد دیواره عرضی هستند. انشعابات هیفها یا ریسه‌ها شبکه‌ای به نام میسیلیوم را بوجود می‌آورند. شبکه میسیلیوم را می‌توان به صورتکپک بر روی مواد آلی مختلف مشاهده کرد. آنزیمهایی که توسط قارچهای مختلف بوجود می‌آیند می‌توانند انواع مواد آلی را تجزیه کرده و به مواد ساده‌تری مبدل کنند. قارچها از لحاظ ساختار یاخته‌ای جزء یوکاریوتها هستند در اطراف هسته و دیگر اجزای یاخته غشای دو لایه وجود دارد. در اطراف یاخته ،دیواره یاخته ای حاوی کیتین قرار می‌گیرند.
تولید مثل در قارچها
اکثر قارچها به دو طریق جنسی و غیرجنسی تکثیر می‌یابند. در قارچهای تک یاخته‌ای ، تولید مثل غیر جنسی به روش تقسیم دوتایی و جوانه زدن انجام می‌گیرد و قارچهای پر یاخته‌ای غیر از قطعه قطعه شدن ریسه یا هیف ، انواع هاگهایی از قبیل اسپورانژیوسپور (زئوسپور و آپلانسپور) گویند یا ، جنسی حاصل می‌شود. این نوع تولید مثل در قارچها به پنج روش صورت می‌گیرد.
روش ترکیب گامتهای متحرک ویژه قارچهای پست است. قارچهای پست ، یا خود تک یاخته‌ای و متحرک‌اند و یا یاخته‌های متحرک تولید می‌کنند. تماس گامتانژیایی ، آمیزش گامتانژیایی ، اسپرم‌زایی و تولید مثل جنسی توسط یاخته‌های رویشی از انواع دیگر روشهای تولید مثل جنسی در قارچها بشمار می‌روند.
تقسیم بندی قارچها
سلسله قارچها را به دو شاخه ، قارچهای حقیقی و قارچهای کاذب ، تقسیم کرده‌اند قارچهای حقیقی خود به پنج زیر شاخه تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
زیر شاخه ماستیگو مایکوتینا
یا قارچهای زئوسپوری که ممکن است ساختار آنها و یا هاگهایی که تولید می‌کنند متحرک و دارای تاژک باشند. نوع تاژک ومحل قرار گرفتن آن در این قارچها از نظر رده بندی مهم است قارچهای این زیر شاخه از نظر نوع ساختار و تولید مثل جزء پست‌ترین قارچها بشمار می‌آیند. اشکال ابتدایی این قارچها فاقد ریسه یا هیف بوده و ساختار تک یاخته‌ای دارند که در واقع بخشی رویشی و نیز زایشی قارچ بشمار می‌آید. سپس ساختار آنها اندکی پیشرفته‌تر شده، بخش رویشی و زایشی از یکدیگر مجزا می‌شوند.
در قارچهای تکامل یافته‌تر این گروه ، ساختار ریسه یا هیف بوجود می‌آید. ریسه یا هیف آنها فاقد دیواره عرضی است. تولید مثل جنسی در این گروه نیز روند تکاملی را طی می‌کند و از ایزوگامی به آنیزوگامی و سپس ائوگامی می‌رسد. تعدادی نیز گامتهای غیر متحرک دارند و به روش تماس گامتانژیایی تولید مثل جنسی انجام می‌دهند که این قارچها تکامل یافته‌تر از دیگر قارچهای این گروه هستند. این گروه از قارچها به صورت ساپروفیت بر روی بقایای مواد آلی یا به صورت انگل داخلی و خارجی بر روی یاخته میزبان زیست می‌کنند.
زیر شاخه زیگومایکوتینا
قارچهای این گروه نیز جزء قارچهای پست بشمار می‌آیند و ریسه یا هیف آنها فاقد دیواره‌های عرضی (سپتا) است. تولید مثل غیر جنسی توسط هاگهاغیر متحرکی انجام می‌شود که معمولا در کیسه‌ای به نام اسپورانژیوم بوجود می‌آیند. تولید مثل جنسی توسط آمیزش دو گامتانژ صورت می‌گیرد. کیسه‌ای به نام اسپورانژیوم بوجود می‌آیند. در این حالت اندامهای جنسی دیده نمی‌شوند. هیف یا ریسه‌های رویشی ، گامتانژ را بوجود می‌آورند. این قارچها اغلب خاکزی هستند و غیر از خاک بر روی مواد قندی مانند نان و مربا و غیره زیست می‌کنند.
|
|
زیر شاخه آسکومایکوتینا
این گروه به علت داشتن ریسه یا هیف دیواره‌های عرضی (سپتا) هستند این قارچها جزء قارچهای عالی بشمار می‌آیند. در نتیجه تولید مثل جنسی ، هاگهایی به نام آسکوسپور در درون کیسه‌هایی به نام آسک تولید می‌کنند. کیسه‌های آسک حاوی آسکوسپورها ، اغلب توسط پوششی به نام آسکوکارپ احاطه می‌شوند. آسکوکارپها به شکلهای مختلف بسته ، نیمه باز و باز وجود دارند.
رده بندی این گروه بر اساس نوع آسکوکارپ صورت می‌گیرد. مخمرها یا بوزکها فاقد آسکوکارپند. در این قارچها تولید مثل غیر جنسی اغلب توسط هاگهایی به نام کونیدیا انجام می‌شود که بر روی هیفی موسوم به کونیدیوفور قرار می‌گیرند ولی مخمرها یا بوزکها که ساختار تک یاخته‌ای دارند به روش تقسیم دوتایی و یا جوانه زدن تولید مثل غیر جنسی انجام می‌دهند.
زیر شاخه با زیدیومایکوتینا
تکامل یافته‌ترین قارچها در این شاخه قرار می‌گیرند. هیفها یا ریسه‌ها دارای دیواره‌های عرضی هستند. در یاخته‌های هیف یک یا دو هسته وجود دارد. تولید مثل جنسی به صورت رویشی انجام می‌گیرد در نتیجه آن هاگهایی به نام بازیدیوسپور تولید می‌شوند که بر روی بازیدیوم قرار می‌گیرند. هنگام رویش بازیدوسپور ، ریسه یا هیف تک هسته‌ای حاصل می‌شود و از ترکیب دو ریسه یا هیف تک هسته‌ای مخالف ، ریسه یا هیفی دو هسته‌ای بوجود می‌آید.
هنگام تولید مثل جنسی ، دو هسته مخالف با یکدیگر ترکیب شده، هسته دیپلوئیدی را تشکیل می‌دهند که با تقسیم میوز چهار هسته هاپلویید و در نتیجه چهار بازیدسپور را بوجود می‌آورد. در قارچهای چتری ، بازیدیوسپورها بر روی تیغه‌های شعاعی به نام گیل قرار دارند. در قارچهای منفذدار یا سوراخدار ، بازیدیوسپورها در اطراف منافذ یا سوراخها قرار می‌گیرند ولی در قارچهای توپ پفکی ، بازیدیوسپورها در داخل بازیدیوکارپ بسته قرار دارند.
|
|
زیر شاخه دوترومایکوتینا
این گروه به قارچهای ناقص نیز معروفند زیرا در چرخه آنها تولید مثل جنسی دیده نمی‌شود و تنها روش تکثیر آنها تولید مثل غیر جنسی است. این قارچها اکثرا بر حسب اندازه ، شکل رنگ و ویژگیهای موجود در کونید یا حاصل از تولید مثل غیر جنسی آنها شناسایی و طبقه بندی می‌شوند. در طبیعت این قارچها پراکندگی فراوان دارند و باعث ایجاد بیماری در گیاهان ایجاد می‌شوند.
میکوریزا
ساختاری که در نتیجه برقراری ارتباط بین قارچها و ریشه گیاهان ایجاد می‌شود میکوریزا می‌گویند. در این ساختار به علت وجود آنزیمهایی در ریسه یا هیف این قارچها قابلیت حلالیت و جذب مواد به مراتب بیش از ریشه گیاهان است. دو نوع میکروریزا وجود دارد.
میکرریزا خارجی
میکوریزای خارجی که ویژه درختان است یا هیف قارچهای ماکروسکوپی از قبیل قارچهای چتری ، توپ پفکی ، در اطراف ریشه آنها غلاف ضخیمی ایجاد می‌کنند.
میکوریزای داخلی
در اغلب گیاهان دیده می‌شود در این نوع میکوریزا هیفها یا ریسه‌های قارچهای میکروسکوپی موجود در خاک به درون یاخته‌های ریشه گیاهان وارد می‌شوند.
خواص شیمیایی قارچ
بسیاری از گونه های قارچ، برای سالیان متمادی به عنوان داروهای خانگی مورد استفاده قرار می گرفته است. این گونه قارچ ها خواص ضد سرطانی و یا ضد ویروس داشته و برخی از آنها عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشند.
بعضی انواع قارچ ها، اثرات مثبت ذهنی و روانی دارند. گفته می شود که این قارچ ها را مردمان قبایل شمال سیبری و همچنیندزدان دریایی قبل از نبرد استفاده می نمودند. این قارچ ها وضعیت روانی افراد را قبل از شروع جنگ، بهبود می بخشید.
به دلیل همین اثرات مثبت قارچ ها، در برخی جشن های مذهبی از آنها استفاده می کردند.
ارزش غذایى قارچ
قارچها از گیاهانى هستند که به طور استثنایى کلروفیل ندارند و داراى مقدار سرشارى پروتئین هستند که پروتئین آنها از لحاظ مقدار نزدیک به گوشت است و در نتیجه قارچها سبزى منحصر به فردى از این لحاظ مى باشند که بیشتر از سبزى به گوشت شباهت دارند.
قارچهاى خوردنى سرشار از ویتامین مخصوصا ویتامینهاى ((ب ۱)) و ((ب ۲)) و ((پ پ )) و ((د)) مى باشند.
قارچها داراى چهار تا پنج درصد مواد نشاسته اى هستند. موشها و خوکچه هاى هندى در آزمایشگاه توانسته اند با خوردن قارچ به جاى مواد پروتئین تغذیه کنند و کمترین کمبود از نظر پروتئین در آنها پیدا نشده است .
قارچها هیچگونه مواد قندى ندارند و همچنین فاقد چربى هستند و از این جهت داراى ارزش غذایى زیاد هستند. متاءسفانه سللوز گوشت قارچ که (در دم بیشتر از کلاهک آن است ) غیر قابل هضم است به همین جهت است که مصرف این ماده غذایى را که ((عموى گوشت ))است براى کسانى که هضم مشکلى دارند به ندرت تجویز مى کنند.
ولى در هر حال براى هر غذا شصت تا صد گرم قارچ را مى توان مصرف کرد بدون این که عوارض سوء هضم آن ما را ناراحت کند. مقدار مصرف قارچ در هر غذا از صد و پنجاه گرم تا دویست گرم که تجاوز کرد هضم آن به علت سللوزها مشکل مى شود.
چه کسانى نباید قارچ بخورند؟
مصرف قارچ به علت این که دیر هضم مى شود براى پیران ، زنان حامله و کسانى که بچه شیر مى دهند مناسب نیست .
کسانى که مبتلا به اختلال کلیه هستند باید مثل تمام مواد پروتئینى از مصرف زیاد قارچ خوددارى کنند.
کسانى که اختلال هاضمه دارند و یا از کبد علیل و رنجورند و یا کولیت روده دارند و یا به ورم مفاصل مبتلا هستند و یا به علت اسیداوریک موجود در خون مبتلا به نقرس شده اند نباید قارچ مصرف کنند.
چه کسانى باید قارچ بخورند؟
کسانى که دیابت دارند باید قارچ بخورند زیرا قارچ هیچگونه ماده قندى ندارد.
قارچ براى کسانى که یبوست دارند مفید است زیرا سللوزهاى آن به رفع یبوست آنان کمک مى کند.
اشخاصى که چاق هستند باید قارچ را با سرکه یا آب لیمو بخورند زیرا قارچ هیچگونه ماده چربى ندارد و در نتیجه آنها را چاق نمى کند.
کسانى که مسلول هستند اگر قارچ بخورند موجب باز شدن اشتهاى آنها مى شود و در نتیجه با اشتها غذا مى خورند و حال عمومى آنها بهبود مى یابد.
چگونه باید قارچ را انتخاب کرد؟
توصیه ما در مورد مصرف قارچ به شما این است که هیچ وقت قارچى را که کاملا نمى شناسید مصرف نکنید. وقتى خودتان نمى دانید قارچى را که پیدا کرده اید سمى یا غیر سمى است از مصرف آن صرفنظر کنید. اگر به خوردن قارچ علاقه دارید بهتر است آن را از فروشنده مطمئنى بخرید و یا از قوطیهاى کنسرو قارچ استفاده کنید.
از انواع قارچها، نوعى از آن که معروف به ((آمانیت فالوئید)) است کشنده و مرگبار است و بقیه اقسام سمى قارچ مسمومیت هاى شدید به بار مى آورد که اگر زود به پزشک مراجعه نشود موجب هلاکت مى گردد، بنابراین در مورد انتخاب و مصرف قارچ باید احتیاط کامل را رعایت کرد.
بیماری های قارچی
