جهان زیست شناسیWorld of Biology

ویروس ها می توانند با انتشار از فضای خارج سلولی از سلول های آلوده به سلول غیرآلوده انتقال یابند. به این فرآیند، انتقال عاری از سلول (cell-free transmission) گفته می شود (شکل 1A). متقابل به فرآیندی است که در آن ویروس های متصل به سطح سلول به کمک اتصالات سلولی به سلول های مجاور منجر به آلودگی سازی می شود، انتقال سلول به سلول نامیده می شود (برای مرور منابع 1 تا 5 را ببینید). انتقال وابسته به اتصال، بسته به اینکه آیا سلولهای آلوده شده اند یا نه، به چند دسته تقسیم می شوند. ویروس های سلول های عامل بیماری در ایجاد اتصال به سلول با سلول غیرآلوده، به وسیله مفهوم سیناپس ویروس توضیح داده می شود (شکل 1B) (6 و 7). در مقابل، سلول های انتقال دهنده آلوده نشده در به دام انداختن ویروس ها و انتقالشان به هدف مورد نظر، تراآلودگی (trans-infection) نامیده می شود (شکل 1C) (8 و 9).

اتصال سلول به سلولی که طی تراآلودگی ایجاد می‌شود نیز سیناپس آلوده کننده نامیده می‌شود (9). در محیط in vitro ، اتصال به اتصال در بسیاری از ویروس های پوشش دار شامل ویروس های ایمنی انسانی (HIV)، ویروس تی-لنفوتروپیک انسانی (HTLV) و ویروس لوسمی موشی (MLV) دیده شده است (6، 10، 11 و 12). ). انتقال ذرات ویروسی با استفاده از تکنیک میکروسکوپی سلول‌های زنده (تصویربرداری زنده) در بین فیبروبلاستهای آلوده و آلوده، سلولهای T ویروسی و آلوده نشده، بین سلولهای دندریتی (DCs) و سلولهای T، و همچنین بین ماکروفاژها و سلولهای T رؤیت شده است. (14-10). سیناپس های ویروسی و تراآلودگی در حیوانات زنده نیز گزارش شده اند و این امر امکان انتشار ویروسی به وسیله هر دو فرآیند ذکر شده را در شرایط in vivo نشان می دهد.

در اواخر سال 2019، بیمارانی با علائم ذات‌الریه‌ی ویروسی در ووهان، چین، گزارش شدند و به سرعت ویروس کرونای جدیدی به عنوان عامل بیماری‌زایی که منجر به سندرم حاد تنفسی (SARS-CoV-2) یا کووید-19[1] می‌شود، شناسایی شد. غیرقابل پیش بینی بودن این بیماری که به طور گسترده‌ای گزارش شده است، به این دلیل است که برخی از افراد آلوده بدون علامت هستند؛ برخی علائم خفیف شبیه به آنفولانزا دارند در حالی که سایر افراد بدشانس از عوارض عمده‌ای رنج می‌برند. مجاری تنفسی تحتانی، محلی که ریزش بسیار زیاد ویروس به آن مشاهده شده است، عامل اصلی علائم شدید این بیماری است. بدن، خود با پاسخ ایمنی افزایش یافته برای تخریب سلول‌های آلوده به ویروس به جنگ با آن‌ها رفته و از خود دفاع می‌کند که متأسفانه به علت التهاب بافتی منجر به انسداد کیسه های هوایی در ریه و کاهش عمق تنفس می‌شود که در برخی بیماران با شرایطی تحت عنوان "سندروم زجر تنفسی حاد"[2] همراه شده و می‌تواند منجر به مرگ شود (1). از جولای 2020 در جهان بیش از 10 میلیون مورد تأئید شده‌ی مبتلا به عفونت ویروس کرونا و بیش از 500 هزار مرگ گزارش شده است. اگرچه تاکنون مشخص شده است که به لحاظ تبارزایشی به ویروس شبه سارس جدا شده از خفاش‌های نعل اسبی شباهت دارد (Rhinolophussinicus) اماظهور این ویروس همچنان مورد بحث است (2). بر خلاف "سارس"[3] و"مِرس" (سندرم تنفسی خاورمیانه)[4]، سایر بیماری‌های کروناویروسی مشترک بین انسان و حیوان، کووید-19 توسط سازمان جهانی بهداشت [5]WHO)) همه‌گیر[6] اعلام شده است.

واژه «کروناویروس» از کلمه زبان لاتین "corōna" یا کلمه یونانی "κορώνη" به معنی تاج یا هاله گرفته شده‌است. این واژه به مشخصهٔ ظاهری ویریون‌ها (شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده می‌شود، اشاره دارد که حاشیه‌ای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و یادآور تصویری از یک تاج سلطنتی، یا تاج خورشیدی است. از این رو کروناویروس را «ویروس تاج‌دار» نیز می‌نامند.^[۷][۸]

ابولا تبی خونریزی دهنده است که توسط ویروسی به همین نام منتقل می‌شود. اولین بار در سال 1976 در کشور جمهوری دموکراتیک کنگو کشف شد و سپس در کنار رودخانه‌ای موسوم به ابولا در آفریقای غربی شیوع پیدا کرد و به ابولا موسوم شد.

به گفته متخصصان بیماری‎های عفونی، ویروس ابولا خطرناکترین ویروس موجود در جهان است زیرا 70 تا 90 درصد کسانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند از بین می‌روند.

بیماری ابولا در 2 ماه گذشته سیری پیش‌رونده در آفریقا داشته است. این امر باعث شده است تا سازمان جهانی درخصوص بیماری ابولا شرایط اضطراری اعلام كرده است و به همه كشورهای دنیا توصیه کند كه نظام مراقبت از این بیماری را در كشورشان تقویت كنند.

‌احتمال سرایت این بیماری از طریق مسافرت به كشورهای درگیر بیماری به دیگر مناطق دور از انتظار نیست.

برای این که به سادگی با ریشه‎ها، راه‎های انتقال و آسیب‎های ابولا آشنا بشوید، این اینفوگرافی را ببینید.