کاربردهای انتقال ژن به گیاهان
از مهمترین اهداف انتقال ژن به گیاهان میتوان موارد زیر را ذکر کرد.
- ایجاد مقاومت در برابر حشرات
- تولید بازدارندهپروتئینازهادر برابرحشرات
- تولید گونههای مقاوم به قارچها
- مقابله باویروسها
- تولید گیاهان مقاوم به علف کشها
- تولید گیاهان مقاوم به استرس
ادغام DNA خارجی به درون کروموزوم مخمر
DNA انتقال یافته به اسفروپلاستمخمری در توالیهای همسان میتواند در درون کروموزوم ادغام شود. اگر DNA وارد شدهحلقوی باشد، ادغام آن با کروزموزوم بسیار نادر است. حتی اگر نواحی همسان با توالیکروموزوم وجود داشته باشد. ولی اگر پلاسمید توسط یکآنزیم محدودالاثر (Restriction) بریده شود وسپس به درون اسفروپلاست مخمری وارد شود، امکان ورود پلاسمید به کروموزوم افزایشمییابد. از تکنیک ورود به کروموزوم اسفروپلاست مخمر جهت تعویض یکی از آللهای ژنآکتین مخمر استفاده شده است.
انواع وکتورها یا حاملهای مخمر
پلاسمیدهای انتگراتیو (Yeast Integrative Plasmid)
این دسته پلاسمیدها ازسادهترینوکتورهادر مخمر هستند. دارایژنهای انتخابی مخمر هستند ولی فاقد توالیهای مخصوص شروع همانند سازی توسط خودپلاسمید میباشند. این حامل توالی از یک پلاسمید باکتریایی را حمل میکند که یکمبدا همانند سازی و یک ژن مقاومت به دارو را برای آن فراهم می کند تا رشد در باکتریاشرشیاکلی (E.Coli) صورت گیرد. در ضمن یک ژن مارکر برای انتخاب مخمرهای ترانسفورمهشده و نیز مکانهای خاصی برای نفوذ یک توالی جدید داراست. خطی کردن یک پلاسمید قبلاز ترانسفورماسیون سبب نفوذ آن به یک جایگاه خاص از کروموزوم می شود.
پلاسمیدهای قابل همانند سازی
این پلاسمیدها به صورت حلقههای پلاسمید آزاد در مخمر وجود دارند. یکی از انواع آنها از مبدا همانند سازی یک پلاسمید طبیعی مخمر (پلاسمید 2 میکرونی) استفاده میکند. بقیه مبدا همانند سازی سلولی را به نام توالی همانند سازی مستقل بکار میبرند. یک گروه از پلاسمیدهای حلقوی قابل همانند سازی به نام (yeast Episomal Plasmid) است، که توالیهایی از پلاسمید طبیعی مخمر را دارا میباشند. این توالیها اجزاه همانند سازی خارج کروموزومی را میدهند، فرکانس ترانسفورماسیون را تا حد 104 - 105 در کیلوباز DNA افزایش میدهند. این پلاسمیدها برای بیان ژن در سطح بالا استفاده میشوند.
پلاسمید در مخمر
اکثر سوشهای مخمر دارای یک حلقه DNA هستند که بطور مستقلو خود به خود همانند سازی و حلقه 2 میکرونی نام دارد. این پلاسمید مخمری در حدود 6300 جفت باز دارد که تعداد کپی آن به 50 کپی در نوکلئوپلاسم (فضای درونی هسته) میرسد. تقسیم این پلاسمیدها وابسته به کروموزوم مخمر نمیباشد و احتمالاپروتئینهای لازم برای همانند سازی را خود کد میکنند.
جذب DNA خارجی در اسفروپلاستهای مخمر
DNA به راحتی میتواند وارداسفروپلاست مخمرشود. دیواره مخمر از جنس سلولزاست، با حذف دیواره سلول مخمر توسط آنزیم ، بخش باقیمانده اسفروپلاست نامیدهمیشود. سپس افروپلاستها در معرض CaCl2 و DNA و یک پلیالکل به نامپلیاتیلن گلیکولقرار میگیرند، اینپلیالکل غشاء را نفوذپذیر کرده و اجازه ورود DNA را به داخل میدهد. اسفروپلاستهادر محیط بازیافت قرار میگیرند و دیواره آنها مجددا ساخته میشود و تبدیل به یکسلول کامل مخمر میشوند.